Polonya’daki SWPS Sosyal Bilimler Üniversitesi ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nden sosyal psikologlar Milgram’ın modern bir versiyonunu uyguladılar ve sonuçların 50 yıl önceki çalışmalara benzer olduğunu buldular.
Ünlü Milgram deneyi tekrarlandı. PsyPost.org’da yer alan habere göre Social Psychological and Personality Science dergisinde yayımlanan araştırmanın yazarları, “Amacımız, Polonya sakinleri arasında karşılaşacağımız bir itaat düzeyinin ne kadar yüksek olduğunu incelemekti ” diyor:
“Milgram paradigması içindeki testlerin hiç Orta Avrupa’da yapılmadığı vurgulanmalıdır. Bölgedeki ülkelerin benzersiz tarihi, otoriteye itaat meselesini bizim için son derece ilginç hale getirdi.”
Milgram deneyi; bir otarite tarafından teşvik edildiği takdirde, insanların elektrik çarpmalarını iletme isteğini başka bir kişiye test etme üzerine kuruluydu. Gerçekten herhangi bir şok etkisi olmadığı halde, katılımcılar gerçek olduklarına inandılar. Milgram deneyleri, otoriteden gelen belirli koşullar altında, insanların bir başkasına zarar verdiği zaman bile komut istemeye istekli olduklarını göstermişti.
Deneyin güncel versiyonuna ilişkin araştırmaya katılan bir sosyal psikolog olan Tomasz Grzyb, “Milgram’ın deneyleri hakkında bilgi edinmek için, insanların büyük çoğunluğu” asla böyle davranmam “dedi. “Çalışmamız, yine de, kişilerin karşılaştıkları durumun muazzam gücünü ve tatsız buldukları şeyleri ne kadar kolaylıkla kabul edebildiklerini gösterdi.”
Etik koşullar nedeniyle günümüzde tam olarak birebir olarak gerçekleştirilmesini engellese de araştırmacılar, katılımcıların itaat düzeyini test etmek için daha düşük “şok” düzeylerine sahip benzer bir kurulum oluşturdu.
Araştırmacılar, çalışma için 18-69 yaş aralığında 80 katılımcıyı (40 erkek 40 kadın) işe aldılar. Katılımcılar, her biri daha yüksek bir “şok” seviyesine kadar basmak üzere toplam 10 düğmeye vardı. Sonuçlar, katılımcıların talimatlara uyma düzeyinin orijinal Milgram çalışmalarınınkiyle aynı seviyede olduğunu gösterdi ve katılımcıların % 90’ının, deneyde en üst seviyeye çıkmaya istekli olduğu ortaya çıktı.
Toplumun değişip değişmediğiyle ilgili Grzyb, “Milgram’ın otoriteye itaat konusundaki özgün araştırmalarından yarım asır sonra, deneklerin çarpıcı bir çoğunluğu çaresiz bir kişiyi hala elektrikle öldürmeye isteklidir” diye çarpıcı araştırmanın sonucunu özetliyor.
Çeviri:Reha BAŞOĞUL