Stephen Hawking‘in, bir takım zorlukların nasıl aşıldığına ve içinde bulunduğu sağlık durumunun hiçbir zaman kendisinin bilimsel şevkini kırmadığına dair, duygulu anlatımlarla başlayan ve daha sonra hızlanıp bilimin topluma olan etkilerini kısa ama yüzeysel olmadan aktardığı, Einstein’dan Hubble’a bir takım bilimadamlarının teorilerine niye katıldığını ya da karşıt olduğunu açıkladığı, -ana kısım olan- hatrısayılır bir şekilde karadelik teorilerini anlatması sonucunda biraz da felsefe yaparak determinizmi ve tanrıbilirlik kavramını sorgulayıp konuyu kapattığı kitabın ismi.
Emanet
Birden tüttün gözümde
farklı bir gönülde
sana yabancı bir dilde…
Çilekeş bir flamenko ağıtına tav olmuştu kısmetimiz
sen endamımda dolaşırken
ben yeri döven güçlü topuk seslerine dalmıştım.
bir ispanyol gitarının süslediği
tırtıklı bir seste kesişti sonunda gözlerimiz
fırfırlı etekler ahenk telaşında
hangi rengin kral olacağını düşünürken
ben çoktan simanı bellemiştim.
penalar tellere dalaşırken
sen yanımda bitivermiştin.
loş kırmızı ışık, lal bakışlarına feryat ediyordu
melez bir dille çözdün gömleğimin düğmelerini
ne takat bırakmıştın bende o gece
ne de talimsiz asude…
düşlerime taktın esmer bir kelepçe
ellerime bırakılmış uzun siyah bir yele
biraz yenildi benden yasak meyve
biraz içildi senden ıslak buse..
kumların üstünde vira dedik ana
günahların oynandığı tiyatroda
bir durmak yoktu senaryoda
bir de bedenlerimizi ayırmak
yaşın benimkinden kibirliydi ama
ufak bedenin kucağıma cuk oturuyordu
benim iksirim kaynar kaynamaz
senin kadehine boşalıyordu
zamanı biraz itekleyince
ege’nin özgür dağlarında bulduk kendimizi
sarp kayalarda da saklı kalmadı hasatımız
arzu zehiri kanımızda yelken almıştı
ne rüzgar arıyordu ne demir atıyordu
ama keyifli serüveni kalbimize merhamet etmeden devam ediyordu.
bazen bir at arabasının arkasında aldandım yanağına
bazen bir ağacın altında sarıldım dudağına
o zaman anladım samanların yumuşaklığını
kirazların tadını…
bana yadigar kısa manzum söylenirken
çağırdın beni boğa kokan diyarlarına
bir göle bakan eski bir kulübeyle
istediğim gibi bir balıkçı teknesi alırız dedin bana
tam da huri diye yazıyordum seni hayatıma
ne iki çift laf edebilmiştik semadan
ne de senin soyağacından…
oysa yıldızlara baktığımızda
hep aynı yıldızın kayışını yakalardık
hep aynı pınarın sesinde dans ederdik
içtiğimiz şerbet yediğimiz turta bile
cilveleşen ağzımızda tad buluyordu.
farklı kimliğimizin üstünde bile
insan olduğumuz yazıyordu
vuslatın bohemliğinden sıyrılışına az kala
bu diyarlardaki bol ışıklı yere gitmek zorunda idin
ben kaygılarımı azat etmişken
sen gülücüklerini bana emanet etmiştin..
ebemkuşağının altında seni bekledim bir süre
kelebeklerin papatyalara ilan-ı aşk edişini zahmetlice izledim
mehtabın suya çıplak poz vermesini gizlice gözetledim
aklıma gelince emanetin
onun geometrisini toprağa çizdim
fakat tutmadı insanlığın aciz ilim hesapları
sevgi köprüsüne gelmeden pusu kurmuş Azrail ve arkadaşları
oraya verdiğim bir kadına bir de kuma getirmiştim şimdi
sana vurandan daha ağır bir yük altında kaldım işte o an ben
kanının süzüldüğü yolda emanetini mazgallara düşürdüm neyazık ki ben…
Birden tüttün gözümde
farklı bir gönülde
sana yabancı bir dilde…
yine bir flamenko ağıtında
farklı bir gönülde
bana yabancı bir dilde
kimsenin bilmediği seni
herkesin bildiği bir emanette gördüm.
Reha Başoğul
Ahmet Hamdi Tanpınar’ın 600 yıllık osmanlı geleneğinden çıkan aydın kesmin, akşamdan sabaha bir gecede uygarlık ve kültürün değiştiremeyeceğine dair göndermelerle dolu, kültürel içerikli, düşündürücü romanı.. üniversitede araştırma görevlisi bir mümtaz düşünün ki ufacık yaşta, şehrinin işgal edildiği sırada, babası bir rum tarafından öldürülmüş olup, antalya’da yaşama ayak basan ve çocukluk ile gençlik derken italyanların bulunduğu bu şehirde, akraba tayfasından istanbul’a, ihsanın yanına gelip eğitimine devam eden. ihsan’ın ve karısının, mümtazı mümtaz yapan faktörlerde önemli etkisini yadsımayan bir yandan da ihsan’ın hastalığı ve aile işleriyle uğraşan mümtaz, nuran adında efendi mi efendi birini tanır ki bu kişi, kutsal aşkın mümtazın gözünde tezahür etmiş halidir. nuran da hem bektaşi, hem de mevlevi kültürünü bir arada bulunduran, entellektüel birikimi ve müzikal altyapısı yani tıpkı eski filmlerde görülen donanımlı bir bayan olarak karşımıza çıkar ki bu da romana keyif katan bir özelliktir. tabi ikisinin arasındaki çekinceli başlayan ilişkinin, sokak-,mahalle mekanlarında ayrı gözükmesi önem arzedip, biz de bu sırada aradaki mesafenin korunmasının meyvesini, edebi olarak yeriz. gün olur devran döner, ilişki gelişir ve nuran mümtaz’ın evine yerleşir, yer de emirgandır. ve bu samimi ortamın içerisinde siz cinsel kimliklerin ötesinde, ortak paydada buluşan, klasik müzik ve edebiyata dair güzel mi güzel sohbetlere tanık olursunuz. mümtaz’ın bu denli nuran’la uyum içinde olması, nuran’ı iyice gözünde yarı ilahi kıvamda yüceleştirmesine mahal verir. ortada ideolojik, estetik ve tarihsel bir yakınlık varken, kitap içerisinde bedensel ilişkinin sınırlı olarak yer aldığını belirtmekte fayda var. tüm bunlara karşın mümtaz’ın yine de aradığı model -bir nevi ruh eşi- nuran değildir aslında ve bu sıkıntı romanın ilerleyen bölümlerinde kendini gösterir. roman hitler’in saldırı emrini verdiği 2. dünya savaşı’nda sona erer.
Serenat
elindeki son hissi kime bağışlardın…
ya da bağışlayabilir miydin?
dönüp gelir mi bu soru
içine çektiğin görünmez nefesin ortasında
yoksa çıkar gider mi
ciğerlerinin içinden çıkan buhurlu diğer nefesin sonunda
ben düşünsem de
sen düşündün mü hangisi gerçek nefesin
hangisinde ağladın genelde
hangisi seni öldürdü tüm geceler boyunca
hangisiyle bağırdın da
dengeni bozdun,
çizdiğin son çizginin ucu tırtıklı çıktı karşına
yumuşak hatlardan uzaklaşıyorum…
yüzüm daha kemikli
ellerim şimdi daha kirli
istesem de değişmeyecek şeylerin altına
niye koyuyorsun şimdi fitilli bir bomba?
kendini dolaşmaya çıkardığın zaman
gözüne ilişen ilk yeşille yıka gözbebeklerini
benimkinden daha güzel
daha kalıcı
ve eminim daha da kısar sesini
dileğim ki
ipinin her iki ucu senin adına kaçsın..
çözülsen de düğümlensen de
sarılı kalsın üstünde
kelimelerinin kulağını kesip
tablodaki insanın eksikliği doldurdum
sözlerimi anlatamaz oldum sende
Reha Başoğul